Η καφέ αρκούδα
Η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά θηλαστικά της Ελλάδας. Είναι παμφάγο ζώο και η διατροφή της περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, έντομα, ψάρια και μικρά θηλαστικά. Η αρκούδα είναι μοναχικό ζώο και δραστηριοποιείται κυρίως τη νύχτα.
Πληθυσμός στην Ελλάδα
Ο συνολικός πληθυσμός της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα εκτιμάται σε περίπου 700 άτομα, σύμφωνα με την επιστημονική δημοσίευση του έργου LIFE ARCPROM 2022 (Tsalazidou-Founta et al. 2022). Ο πληθυσμός αυτός κατανέμεται σε δύο κύριους πυρήνες, έναν στη βόρεια Πίνδο και έναν στην κεντρική Ροδόπη. Η βόρεια Πίνδος φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της αρκούδας στην Ελλάδα, με περίπου 500 άτομα.
Παρουσία στα Γρεβενά
Η περιοχή του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα στα Γρεβενά αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιότοπους για την καφέ αρκούδα στην Ελλάδα. Ο δρυμός είναι ένας συνδυασμός ορεινών δασών, βοσκοτόπων και λιμνών, που παρέχει στην αρκούδα άφθονη τροφή και καταφύγιο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της αρκούδας στην περιοχή της Βάλια Κάλντα κυμαίνεται μεταξύ 100 και 150 ατόμων. Η αρκούδα είναι ένα κοινό θέαμα στην περιοχή και συχνά συναντάται από τους επισκέπτες του δρυμού.
Χειμερινός λήθαργος
Μετά από μια έντονη περίοδο διατροφής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου, η αρκούδα περνάει το χειμώνα σε βαθύ λήθαργο. Η διάρκεια του λήθαργου κυμαίνεται από 1 έως 4 μήνες και εξαρτάται βασικά από τις καιρικές συνθήκες και τη διαθεσιμότητα τροφής.
Διατροφή
Η αρκούδα είναι ένα παμφάγο ζώο, αλλά η διατροφή της αποτελείται κυρίως από τροφές φυτικής προέλευσης. Τρώει μια μεγάλη ποικιλία φρούτων, λαχανικών, βολβών, προνυμφών εντόμων και μανιταριών. Περιστασιακά, μπορεί να φάει και μικρά θηλαστικά ή ψάρια.
Αναπαραγωγή
Οι αρκούδες ζευγαρώνουν ανάμεσα στο Μάιο και τον Αύγουστο. Τα αρκουδάκια γεννιούνται στην καρδιά του χειμώνα, συνήθως τον Ιανουάριο. Τα αρκουδάκια γεννιούνται τυφλά και αδύναμα και εξαρτώνται από τη μητέρα τους για περίπου δύο χρόνια.
Απειλές
Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα απειλείται από διάφορους παράγοντες, όπως η υποβάθμιση και η καταστροφή του βιότοπου, η παράνομη θήρα και τα δηλητηριασμένα δολώματα.
Η υποβάθμιση του βιότοπου της αρκούδας οφείλεται σε παράγοντες όπως η υλοτομία, η κτηνοτροφία και η ανάπτυξη τουριστικών υποδομών. Η παράνομη θήρα είναι μια σοβαρή απειλή για την αρκούδα, καθώς μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του πληθυσμού της. Τα δηλητηριασμένα δολώματα τοποθετούνται από κυνηγούς για να σκοτώσουν αλεπούδες και άλλα άγρια ζώα, αλλά συχνά καταλήγουν να σκοτώνουν και αρκούδες.
Προστασία
Η καφέ αρκούδα είναι απόλυτα προστατευόμενο είδος στην Ελλάδα. Η προστασία της αρκούδας στηρίζεται σε διάφορες δράσεις, όπως η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών, η ενημέρωση του κοινού και η καταπολέμηση της παράνομης θήρας.
Ο Όρλιακας είναι ένας σημαντικός βιότοπος για την καφέ αρκούδα, η οποία αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά είδη της ελληνικής φύσης.